In 2023 maakte de stichting de documentaireserie Nooit Geweten, een serie over monumentale kunst in Rotterdam, gemaakt in de wederopbouwperiode 1940-1970.
De serie werd begin 2024 uitgezonden op de lokale tv-zender OPEN ROTTERDAM en werd vanaf 10 juni 2024 wekelijks opnieuw uitgezonden op de regionale tv-zender RIJNMOND. De serie bestond uit tien afleveringen van dertien minuten.
Beide documentaire(serie)s kwamen tot stand met een vaste crew cameramensen, editors en vormgevers. Bij het maken van de serie werd ook gebruik gemaakt van een redactie, bestaande uit kunsthistorici en kunstkenners.
Productie, Research en regie waren steeds in handen van Kees van Buren en Rob de Moes.
Wat is Monumentale Kunst?
Monumentale kunst is kunst die aan, op of in een gebouw is aangebracht en ontstaan is door een samenwerking van kunstenaar en architect en vaak ook de opdrachtgever.
Het is kunst die voor een specifieke plek in of voor dat gebouw is ontworpen en gemaakt is van materialen die passen in of bij de architectuur of de omgeving.
Monumentale kunst was met name na WO II geplaatst in en aan Rotterdamse gebouwen.
En dus ontstond de idee om met een aantal korte documentaires dit onder de aandacht brengen bij de Rotterdammers. In samenwerking met een aantal kenners, historici en jonge mensen. De documentaires zullen bestaan uit nieuwe opnames en interviews gecombineerd met historische filmbeelden en fotografie.
Stukje geschiedenis
Na de tweede wereldoorlog werd Rotterdam in sneltreinvaart wederopgebouwd, In de binnenstad verrezen nieuwe kantoren, bankgebouwen, winkels en tientallen scholen die werden voorzien van één of soms meerdere monumentale kunstwerken. Financiering vond plaats via de 1 %, later 1,5% van de bouwsom die moest worden besteed aan de kunsten. De meeste monumentale werken werden vervaardigd door Rotterdamse kunstenaars zoals Louis van Roode, Gust Romijn, Ger van Iersel, Kees Franse, Hans Petri, Daniël den Dikkenboer, Chris Elffers, Jan Bezemer, Joan Bakker, Adrie Blok en vele anderen.
De eerste jaren na de oorlog (1945 – 1970) is een periode waarin de kunstenaar soms nog zelf ontwerpt en het ambacht uitvoert, hij schildert, metselt, hakt en last. Het meeste werk
dat gemaakt is, heeft een herkenbare vorm, soms tegen abstract aan, religieus of verwijzend naar het bedrijf of gebouw waarin of waaraan geplaatst.
In Rotterdam zijn er tot 1975 ca. 260 kunstenaars bezig met het maken van meer dan 600 kunstwerken, denk daarbij aan scholen, kerken, politiebureaus, postkantoren maar ook banken en verzekeringsgebouwen.
Heden
Dagelijks lopen mensen over de Hoogstraat zonder de versiering aan het pand van de CoolBlue of Peek en Cloppenburg op te merken. Ze kijken naar het mozaïek aan het Holbeinhuis op de Coolsingel, het Paard op de voormalige Twentse Bank aan de Blaak, bezoekers van de Doelen betreden de grote zaal over het mozaïek van Wally Elenbaas te lopen of kijken in het metrostation Beurs naar ‘de lasser’ van Henk de Vos maar zien de versieringen niet bewust.
Niet alles is zichtbaar, een groot aantal kunstwerken bevindt zich in de gebouwen en verdienen het om aandacht te krijgen. Reeds is een groot aantal kunstwerken verloren gegaan door sloop of is verdwenen achter gordijnen of gipsplaatwanden.
Ruim 75 jaar na de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog willen wij opnieuw hun schoonheid of kwaliteit aan de Rotterdammers (jong en oud) laten zien en ervoor zorgen dat ze niet in de vergetelheid geraken. De serie van 10 korte documentaires vormt een eigentijdse manier om bij te dragen aan het historisch bewustzijn. De monumentale zijn versieringen van de bouwwerken waaraan zij zijn bevestigd. Je zou ze kunnen zien als visitekaartjes. Kaartjes van schoonheid! Het zijn kunstuitingen met een verbindende functie.
De afleveringen
Aflevering 1, Monumentale kunst in Rotterdam van Nel Klaassen, Louis van Roode en Brunott:
Aflevering 2, Monumentale kunst op de Coolsingel van Gérard Héman en Andries Copier:
Aflevering 3, Kunst van Henk de Vos en Ger van Iersel op schoolgebouwen in Rotterdam:
Aflevering 4, Kunst op Rotterdamse kerken, het GGD-gebouw en het voormalige zeemanshuis:
Aflevering 5, Wederopbouwkunst in Rotterdamse metrostations en De Doelen:
Aflevering 6, De kunst van kunstenaar Louis van Roode:
Aflevering 7, Kunst van Willem Akkermans en Nel Klaassen op het Stoomschip Rotterdam:
Aflevering 8, Kunst op de Galileïstraat, het Marconiplein, de Havenstraat en de Lloydkade:
Aflevering 9, Kunst aan de muur in Hoogvliet en werk van Elenbaas:
Aflevering 10, De kunst van Central Post, het Stadsarchief en politiebureau Slinge: